Đề xuất Viện Kiểm sát nhân dân tối cao là cơ quan trung ương trong tương trợ tư pháp về hình sự
Sáng 26-5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.
Trình bày tờ trình về dự án luật, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 quy định 4 lĩnh vực (hình sự, dân sự, dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù), đã góp phần tích cực vào quá trình cải cách tư pháp, hội nhập quốc tế và nội luật hóa các cam kết mà Việt Nam ký kết.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, để đáp ứng yêu cầu đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài, việc ban hành một đạo luật riêng về tương trợ tư pháp trong lĩnh vực hình sự là hết sức cần thiết.
Quang cảnh phiên họp ngày 26-5 tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV.
Dự án luật này nhằm điều chỉnh các nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện tương trợ tư pháp về hình sự giữa Việt Nam với nước ngoài; quy định trách nhiệm của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình yêu cầu và thực hiện yêu cầu tương trợ. Đồng thời, dự thảo luật cũng bao quát các đối tượng là tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài có liên quan.
Dự thảo luật gồm 4 chương, 39 điều, trên cơ sở kế thừa những quy định phù hợp của Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 và bổ sung những quy định mới, để cụ thể hóa các chính sách xây dựng luật đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; tương thích, đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật; phù hợp với các Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, các điều ước quốc tế có điều khoản về tương trợ tư pháp về hình sự mà Việt Nam tham gia.
Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày tờ trình về dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.
Về phạm vi tương trợ tư pháp về hình sự, dự thảo luật bổ sung những điểm mới như: Lấy lời khai trực tiếp hoặc trực tuyến; cho phép người tiến hành tố tụng của nước yêu cầu có mặt trong quá trình thực hiện tương trợ tư pháp tại nước được yêu cầu; tổ chức cho người tại nước được yêu cầu đến nước yêu cầu để hỗ trợ điều tra hoặc cung cấp chứng cứ; áp dụng các biện pháp tố tụng nhằm bảo đảm tịch thu, trao trả, xử lý vật chứng, tài sản liên quan đến hành vi phạm tội.
Theo quy định tại dự thảo luật, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao là cơ quan trung ương của Việt Nam trong tương trợ tư pháp về hình sự, quy định này phù hợp với các điều ước quốc tế, thực tiễn thực hiện nhiệm vụ mà Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đang đảm nhận và cũng thống nhất với 3 dự án luật còn lại được tách ra từ Luật Tương trợ tư pháp.
Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, với tư cách là cơ quan trung ương, chịu trách nhiệm chủ trì đánh giá, quyết định tiếp nhận hay từ chối yêu cầu tương trợ của nước ngoài trên nguyên tắc “có đi có lại”; trong trường hợp cần thiết, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao lấy ý kiến của Bộ Ngoại giao và các cơ quan có liên quan để thống nhất trước khi ra quyết định cuối cùng.
Bên cạnh đó, dự thảo luật quy định thực hiện tương trợ về hình sự giữa Việt Nam với các nước có chung đường biên giới và việc xem xét, yêu cầu liên quan đến hình phạt tử hình; chi phí trong hoạt động tương trợ tư pháp về hình sự, yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự của Việt Nam gửi ra nước ngoài, của nước ngoài gửi đến Việt Nam...
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày tờ trình về dự án luật.
Thẩm tra dự án luật, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tán thành sự cần thiết ban hành Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.
Đối với quy định về cơ quan trung ương trong tương trợ tư pháp về hình sự, cơ quan chủ trì thẩm tra tán thành quy định của dự thảo Luật về Viện Kiểm sát nhân dân tối cao là cơ quan trung ương trong tương trợ tư pháp về hình sự, quy định này tiếp tục kế thừa quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự và phù hợp với các hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự hiện nay.
Tuy nhiên, về các nhiệm vụ cụ thể của cơ quan trung ương trong tương trợ tư pháp về hình sự, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, điều chỉnh, để bảo đảm phù hợp với vai trò là cơ quan được giao nhiệm vụ “đầu mối” trong lĩnh vực này.
Theo qdnd.vn